Covid tràn qua cuộc sống thường ngày của nhân loại như một cơn sóng thần vồ vập nuốt chửng mọi thứ trên cuộc đời, cuốn phăng những trật tự thường nhật. Cơn này vừa rút cơn khác đã lại ập lên khiến cả thế giới chao đảo, bất kể quốc gia, tôn giáo, dân tộc hay cá nhân nào đều chịu những ảnh hưởng ít nhiều từ đại dịch toàn cầu này.
Nói về những con số, những thiệt hại, những mất mát có thể đong đếm hay thống kê được bằng số liệu thì dễ hình dung về mức độ tàn nhẫn và sức công phá khủng khiếp của Covid. Tuy nhiên, ẩn sâu phía dưới còn là lớp băng chìm mà ít người nhận thấy hoặc rất muộn màng mới nhận ra. Đó là những phá huỷ của sự suy kiệt với những áp lực về cuộc sống,sự mất kết nối với cộng đồng hay phải đối diện với những vấn đề về tâm lý khi phải ở trong nhà quá lâu. Thông thường chúng ta hay bỏ qua những vấn đề không nhìn thấy, nhưng vấn đề thì luôn ở ngay đó và ngày càng phình to ra nếu không được giải quyết, hoặc không biết giải quyết như thế nào.
Về khía cạnh tinh thần, đó là một phạm trù khó hiểu, huyễn hoặc và mơ hồ. Không khó nhận thấy, những bức bối xung quanh hay những căn bệnh tinh thần ngày một trở nên rõ ràng hơn trong suốt kỳ đại dịch. Vì sự tập trung hiện tại chỉ có thể xoay chuyển quanh màn hình điện thoại, ipad hay các thiết bị thông minh, những thông tin khiến con người bận rộn chính là những thứ giật gân, điên loạn, quay cuồng của những tin nóng, drama.
Tuy nhiên trong những cơn sóng gió của cộng đồng mạng, tỉnh táo nhìn nhận thì vẫn còn rất nhiều những thông tin tích cực, chân thực, đầy giá trị từ những chia sẻ bổ ích cho phần thức ăn tinh thần. Những bài viết truyền động lực hay chia sẻ kiến thức chuyên môn, thảo luận văn minh về những góc nhìn đa chiều của cuộc sống chưa bao giờ nhiều và sống động như thời điểm vừa qua. Có lẽ do nhịp sống đã chậm lại, nên cách tiếp nhận thông tin của chúng ta trở nên sâu hơn, và thời gian dành ra để suy ngẫm về một chủ đề cũng nhiều hơn.
Việt Nam bắt đầu có những bước chuyển mình mạnh mẽ, nhất là trong hai năm đại dịch hoành hành. Những cao nhân bắt đầu hiển lộ, những nhóm người có cùng sở thích, quan tâm bắt đầu tìm được đến nhau và hân hoan chia sẻ những tâm tư, kiến thức, suy nghĩ mà không ngại ngần, nhút nhát.
Tựu trung, viết chính là công cụ đắc lực để truyển tải và khiến những người cùng chí hướng, nhân sinh quan tìm đến nhau. Sẽ có rất nhiều cách để truyền tải thông tin đến khán giả, có thể bằng cách quay một clip và post trên youtube, hay bằng cách thu âm một podcast và phát sóng trên các nền tảng âm thanh, nhưng bước đầu đều được hình thành từ những câu chữ, bản thảo, kịch bản và dần được định hình qua những lần điều chỉnh, biên tập, lên kế hoạch. Viết trong thời đại bùng nổ kĩ thuật số, có muôn hình vạn trạng, nhưng sứ mệnh cao cả cuối cùng là kết nối và chia sẻ.
Người nhận được những kiến thức, thông tin càng đắt giá, càng được đầu tư hay càng có sự lay động tâm can, ắt hẳn cảm nhận vô số lợi ích và lòng biết ơn đối với những người đã dành thời gian viết ra từ những chắt lọc cuộc đời. Những vết thương lòng có thể được an ủi bằng những câu chữ đọc được tản mạn đâu đó, những khúc mắc có khi tình cờ được tháo gỡ thông qua chia sẻ của người đồng cảnh ngộ hay đôi lúc là học được những tip hữu ích cho công việc trên youtube. Cách cho và nhận thông tin ngày một đa dạng và lớp lang hơn, kéo theo sự phát triển về chất lượng của những kiến thức, bài học, kinh nghiệm trong cuộc sống. Và nhờ đó, các mặt đời sống tinh thần cộng đồng cũng phần nào phát triển theo thời gian.
Vậy còn về những người cho đi, những người dành thời gian để chia sẻ, để lên những bản thảo hay đơn giản là kể câu chuyện của riêng mình thì sao? Họ vừa là người cho đi cũng là người nhận về rất nhiều. Theo tháp nhu cầu Maslow, tầng cao nhất trong nhu cầu của con người là nhu cầu được kính trọng (esteem) và nhu cầu thể hiện bản thân (self-actualization). Khi mà thông qua kỹ năng viết, kết nối và chia sẻ những kinh nghiệm, chuyên môn hay thông tin hữu ích đến những người cùng quan tâm, là một trong những liệu pháp khiến người cho cảm nhận cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn khi có thể giúp ích phần nào hoặc kết nối với những người xung quanh.
Một góc nhìn mới, một lát cắt được khai thác, một nghiên cứu tìm tòi hay một câu chuyện cảm động được hình thành và lan toả đến nhiều người chính là một bước nhỏ trong sự phát triển của toàn cộng đồng. Đó cũng chính là lý do tại sao con chữ được phát minh ra trên trái đất này, để lưu truyền kiến thức, thông tin và phát triển văn minh nhân loại từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Nếu không chia sẻ, nếu không viết ra, nếu không giãi bày suy nghĩ của mình, làm sao chúng ta có thể tìm thấy những người bạn đồng điệu? Học cách cho đi chính là học cách đền đáp tiếp nối những di sản ta đã nhận được từ thế giới này.
Joy Vo,
Tháng 02, 2022