Con người khi đứng trước những cột mốc, thường cảm giác nôn nao khó tả sẽ xen lẫn cả niềm vui và những bồi hồi. Tình cờ mấy nay lại được kết nối với một bạn trẻ khác đã từng đến Bhutan nên mình lại nhớ về nơi ấy. Cái xứ gì nhìn hình qua sách báo đã khiến ta rạo rực, mà đến nơi và quay về hơn 3 năm trời vẫn nhớ nhung khôn nguôi.
Lần đầu mình ấn tượng với đất nước ấy là với hình ảnh Tiger Nest hùng vĩ vắt vẻo trên đỉnh núi, chỉ đến khi thực sự bước chân trên hành trình ấy mới thấm thía được sự vĩ đại của nơi này. Tại nơi trời đất giao thoa, dưới nóc nhà của thế giới tồn tại một Tu Viện khổng lồ đem lại những khoảnh khắc bình yên cho những con người có duyên may đặt chân đến đây.
Tới Bhutan và nghe kể về những câu chuyện, nhưng ấn tượng với mình là khái niệm về GNH – Gross National Happiness (Tổng hạnh phúc quốc nội) được vua Jigme Singye Wangchuck đưa ra vào năm 1972 – lúc ông 17 tuổi – đã tuyên bố dõng dạc với toàn thế giới mục tiêu của đất nước không phải là tăng trưởng GDP mà là tăng trưởng về hạnh phúc.
Khái niệm về GNH của chính phủ và Quốc vương Bhutan đưa ra bao gồm nhiều mục tiêu bền vững của bên cạnh các lĩnh vực mà GDP bao trùm như các chỉ số kinh tế, thu nhập bình quân đầu người, tỉ lệ việc làm, chất lượng giáo dục, y tế… còn có những chỉ số về bảo tồn văn hoá, môi trường, phát triển bền vững và các chỉ số về sự hạnh phúc của người dân. Họ không đơn thuần chỉ chạy theo những con số đo lường về vật chất, họ muốn bảo tồn và phát huy những giá trị riêng, họ từ chối những lời đề nghị khai thác khoáng sản và thực phẩm quý hiếm (đông trùng hạ thảo, nhân sâm..) từ nước ngoài.
Có lẽ với mỗi người cảm nhận sẽ khác nhau, nhưng với những ai đã đến Bhutan, có lẽ sẽ rất lâu để quên những ngày tháng rong ruổi trên mảnh đất này. Cứ như một khoảng thời gian trong đời, ta được dịp thong dong ở một xứ sở khác thường nơi trần thế.
Muốn đến Bhutan, bạn bắt buộc phải đi theo đoàn, không được đi tự túc vì chính phủ Bhutan không cấp visa cá nhân. Một niềm thôi thúc mãnh liệt, từ nhỏ mình đã rất thích những đất nước dưới chân dãy Himalaya.
Nơi mình muốn đến đầu tiên là Tây Tạng, nhưng vì lý do chính trị, đất nước xinh đẹp này gần như đã bị huỷ hoại. Khi biết đến Bhutan, trong lòng mình đã luôn mong mỏi được đặt chân đến nơi này. Cuối cùng ước mơ đó cũng thành hiện thực.
Khi máy bay vòng qua bầu trời để đáp xuống sân bay Paro, sự xúc động trào dâng vì từ trên máy bay có thể nhìn thấy xa xa là cảnh sắc, làng mạc trải dài. Để đáp xuống sân bay Paro, trên thế giới chỉ có khoảng 8 phi công đủ tiêu chuẩn được cấp phép, vì địa thế sân bay toạ lạc dưới một thung lũng sâu, bao quanh là những rặng núi trùng điệp. Nhìn qua cửa máy bay, mình còn có thể thấy được những rặng núi tuyết xa xa. Mình không rõ có phải đỉnh Everest không, nhưng bạn biết đấy, được tiến gần đến mái nhà của trái đất, cảm giác thật sự nôn nao khó tả.
Ở Bhutan phần lớn người dân đều ăn chay, các bữa ăn ở quán ăn địa phương đa phần phục vụ đồ chay. Cửa hàng hay quán xá cũng chỉ tập trung ở những thành phố lớn như Paro, Thimphu, buôn bán đồ lưu niệm và vật phẩm địa phương như đông trùng hạ thảo. Cảnh tấp nập của đô thị không hề xuất hiên. Mọi thứ diễn ra như ở một chiều không gian khác.
Hạnh phúc nhất là khoảnh khắc đặt chân đến Tiger Nest. Từ lúc được nhìn những hình ảnh đầu tiên của Tu viện này qua sách báo, tim mình đã rộn ràng, một tiếng lòng thúc giục mạnh mẽ phải đến đây một lần trong đời.
Hành trình đến Tiger Nest cũng lắm gian truân. Hồi đó mình chưa tập thể dục nhiều nên chặng đầu phải thuê dân bản địa dắt ngựa thồ lên. Đến lưng núi, mình phải tự đi bộ đến Tiger Nest, vì quãng đường sau đó vừa dốc, cạnh vực sâu và hiểm trở nên ngựa không lên được.
Quãng đường đó vừa xa lại vừa gần, mình gặp được rất nhiều người hành hương đến từ những vùng đất xa xôi, Ladakh cũng có, Sri Lanka cũng có, có người còn vừa đi một vài bước vừa lạy. Mình tự hỏi đức tin trong họ là gì mà lớn lao đến thế?
Đoạn cuối trước khi đến Tiger Nest mới thực sự là thử thách. Leo núi cả ngày trời, xa xa đã thấy sừng sững vắt vẻo trên sườn núi là đích đến. Ai cũng tưởng sẽ nhanh đến nơi. Nhưng phần cuối là một chuyến vượt đèo, rồi lại xuống thật sâu dưới thung lũng, rồi lại vượt qua thêm một vài cái đèo và thung lũng nữa như chơi tàu lượn siêu tốc mới đến được Tu Viện Tiger Nest. Mọi người như những chú kiến tí hon, nhịp nhàng và trật tự bò quanh sườn núi một cách kiên trì để về tổ.
Truyền thuyết về Tiger Nest thì quá nhiều thông tin rồi. Nhưng khi đặt chân đến nơi, mình thật sự tin, đây là một kiệt tác được một đấng thánh nhân xây dựng. Đó là một Tu viện hùng vĩ, tráng lệ, khổng lồ được xây dựng ngay sát mép núi hiểm trở. Có lẽ, vốn từ ngữ ít ỏi khó có thể mô tả được tâm trạng chuyển từ nôn nao sang hân hoan, hạnh phúc vỡ oà của mình lúc đó. Mình tiếc nuối vô cùng, vì thời gian trôi quá nhanh, mình chỉ được lưu lại ở Tu viện ngắn ngủi vì phải quay trở về ngay để kịp xuống núi trước khi trời tối.
Toàn bộ cảm xúc đó, bây giờ nghĩ lại vẫn rõ ràng và chân thực. Nôn nao vì đã mất bao thời gian và vượt đường xa diệu vợi để đến được nơi hằng mơ ước. Nôn nao vì biết phía trước là một đích đến thiêng liêng và thần bí. Nôn nao vì biết thời khắc quý báu đó sẽ qua rất nhanh. Nôn nao vì quá nhiều hạnh phúc trong tim.
Mình nghĩ rằng ở đâu đó trong cuộc đời, chúng ta sẽ được hào phóng ban cho cơ hội trải nghiệm những hành trình riêng biệt đến những vùng đất hứa. Có thể bạn đã mơ ước về nơi ấy từ lâu mà đôi khi quên mất vì mải bôn ba giữa dòng xoáy cuộc đời. Một lần trong đời, hãy can đảm bước đi và tận hưởng hành trình, phía trước diệu vợi chính là xứ sở thần tiên đang chờ chúng ta khám phá.
Joy Vo
Tháng 03,2022
* Hình Joy chụp ở Tiger Nest năm 2018, edit bằng Canva.